Υπόμνημα ΣΕΑΜΕ – Πρόταση 9 Σημείων για την Αντιμετώπιση της Ευλογιάς και τις Απολυμάνσεις

Την Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου 2025, πραγματοποιήθηκε συνάντηση του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Απεντομώσεων και Μυοκτονιών Ελλάδας (ΣΕΑΜΕ) με τον Γενικό Γραμματέα Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Σπύρο Πρωτοψάλτη, στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Η συνάντηση έλαβε χώρα σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία για την ελληνική κτηνοτροφία, καθώς η χώρα μας βρίσκεται αντιμέτωπη με την επιζωοτία της ευλογιάς των προβάτων. Ο ΣΕΑΜΕ στις 26/08/2025 είχε αποστείλει επιστολή (https://www.seame.gr/post/συνεργασία-σεαμε-με-το-υπαατ-για-τη-συστηματική-απολύμανση-αγροτικών-δρόμων-και-σημείων-μετακίνησης) προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, καθώς και στους εκπροσώπους των αρμόδιων αρχών και παραγωγικών φορέων, εκφράζοντας την ετοιμότητά του να συμβάλει ενεργά στην υλοποίηση των μέτρων για την ταχεία αντιμετώπιση και εκρίζωση της νόσου.

Ο ΣΕΑΜΕ επισήμανε ότι, ενώ σύμφωνα με το ισχύον σχέδιο η αντιμετώπιση της ευλογιάς απαιτεί συνδυασμό μέτρων όπως η θανάτωση προσβεβλημένων κοπαδιών, ο καθορισμός ζωνών, ο περιορισμός μετακινήσεων και οι εκτεταμένες απολυμάνσεις, εντούτοις δεν υπάρχει σαφές θεσμικό πλαίσιο που να ορίζει ποιος έχει την ευθύνη, με ποια διαδικασία και με ποιες διαδικασίες πρέπει να γίνουν οι απολυμάνσεις. Ως αποτέλεσμα, οι απολυμάνσεις υλοποιούνται αποσπασματικά, ενώ υπάρχει περιθώριο δραστηριοποίησης μη αδειοδοτημένων φορέων, με κινδύνους για τη Δημόσια Υγεία, το Ζωικό Κεφάλαιο και το Περιβάλλον.

Στο πλαίσιο αυτό, ο ΣΕΑΜΕ επανέλαβε ότι αναμένεται νομοθετική ρύθμιση. Ο Σύνδεσμος έχει καταθέσει πρόταση για την επέκταση της άδειας δραστηριότητας ώστε να καλυφθεί το θεσμικό κενό (https://www.seame.gr/post/σεαμε-αίτημα-για-επέκταση-άδειας-απεντομώσεων-και-μυοκτονιών-στις-υπηρεσίες-απολύμανσης). Η ισχύουσα ΚΥΑ 323/4883/2015 προβλέπει την αδειοδότηση επιχειρήσεων μόνο για απεντομώσεις και μυοκτονίες, χωρίς να περιλαμβάνει τις απολυμάνσεις, παρά το γεγονός ότι ο Κανονισμός (ΕΚ) 528/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατατάσσει ρητά τα απολυμαντικά στα βιοκτόνα. Ο Κανονισμός αυτός έχει άμεση εφαρμογή στα κράτη-μέλη. Η ανάγκη για επιστημονικά υπεύθυνο σχεδιασμό και υλοποίηση απολυμάνσεων άλλωστε δεν είναι νέα. Κατά την πανδημία COVID-19, το Υπουργείο Υγείας με την εγκύκλιο Δ1γ/Γ.Π/οικ 19954 (2020) όρισε ότι ο σχεδιασμός και η εφαρμογή απολυμάνσεων πρέπει να γίνεται υπό την ευθύνη ειδικού επιστήμονα, ενώ το προσωπικό εφαρμογής οφείλει να είναι εξειδικευμένο και να διαθέτει τα απαραίτητα μέσα προστασίας. Η εμπειρία αυτή αποδεικνύει ότι ακόμα και σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, η παρουσία του Υπεύθυνου Επιστήμονα διασφαλίζει άμεσες και υψηλού επιπέδου λύσεις.

Πρόταση 9 Σημείων του ΣΕΑΜΕ για την Αντιμετώπιση της Ευλογιάς

1. Άμεση συνεργασία ΥπΑΑΤ – ΣΕΑΜΕ για την υλοποίηση συστηματικών απολυμάνσεων στο πλαίσιο της τρέχουσας κρίσης.

2. Συμμετοχή του ΣΕΑΜΕ σε Ομάδες Εργασίας, Συντονιστικά Όργανα και Επιτροπές του ΥπΑΑΤ για τη διαχείριση ζωονόσων και τη χρήση βιοκτόνων.

3. Θεσμοθέτηση νέου πλαισίου που θα επεκτείνει την ισχύουσα άδεια απεντόμωσης/μυοκτονίας και στις απολυμάνσεις.

4. Κατάρτιση και υιοθέτηση διαδικασιών απολύμανσης για οδικά δίκτυα, στάβλους, σφαγεία, μέσα μεταφοράς ζώων και κρίσιμες υποδομές.

5. Συνεργασία Υπεύθυνων Επιστημόνων Απολυμάνσεων με Κτηνιάτρους και Κτηνοτρόφους για τον εντοπισμό κρίσιμων σημείων εφαρμογής στο πεδίο και δειγματοληπτικούς ελέγχους.

6. Ορθή και στοχευμένη χρήση βιοκτόνων υπό την ευθύνη Υπεύθυνου Επιστήμονα, αποφεύγοντας την αλόγιστη χρήση.

7. Θέσπιση προδιαγραφών για το Πιστοποιητικό Απολύμανσης με υιοθέτηση ψηφιακής μορφής για διαφάνεια και ιχνηλασιμότητα.

8. Σχεδιασμός πανελλαδικού προγράμματος απολυμάνσεων με θεσμοθετημένη συμμετοχή του ΣΕΑΜΕ και άμεση κινητοποίηση μελών.

9. Άμεση συγγραφή και διάθεση Οδηγού Απολυμάνσεων σε συνεργασία με ΥπΑΑΤ, ΓΕΩΤΕΕ και Πανεπιστημιακά Ιδρύματα.

Στη συνάντηση, εκ μέρους του ΣΕΑΜΕ συμμετείχαν: ο Γεώργιος Λάμπρου, Πρόεδρος Δ.Σ. ΣΕΑΜΕ, ο Δημήτριος Αντωνιάδης, Γραμματέας Δ.Σ. ΣΕΑΜΕ και η Μαρία Γραμματικάκη, Α΄ Αντιπρόεδρος Δ.Σ. ΣΕΑΜΕ.

Ο ΣΕΑΜΕ καλεί το Υπουργείο να προχωρήσει άμεσα στη θεσμοθέτηση πλαισίου για τις απολυμάνσεις. Η θεσμοθέτηση αυτή αποτελεί προϋπόθεση για την άμεση και αποτελεσματική διαχείριση της παρούσας κρίσης και αναγκαίο μέτρο για την αποτροπή της περαιτέρω διασποράς μέσω διασταυρούμενων επιμολύνσεων. Είναι επίσης βασικό μέτρο για την προληπτική θωράκιση της χώρας έναντι της επιζωοτίας αλλά και μελλοντικών υγειονομικών απειλών.

Με την άμεση συνεργασία όλων των εμπλεκομένων, η χώρα μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την τρέχουσα κρίση και να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα του ζωικού της κεφαλαίου, ενισχύοντας παράλληλα τη Δημόσια Υγεία, την αγροτική παραγωγή και  την προστασία του Περιβάλλοντος.